تمام خواص و نقشی که ویتامین ها می توانند در بدن ایفا کنند

نقش ویتامین ها در بدن

ویتامین ها از عوامل اساسی زنده بودن، رشد و نمو و سوخت و ساز بدن به شمار می روند. ویتامین ها نقش بزرگی در تعادل غذایی و حفظ سلامت بدن دارند.
نیاز روزانه به ویتامین ها بسته به طبیعت و خصوصیات هر شخص تغییرات زیادی دارند. برای مثال هر چه جثه بزرگتر باشد، ویتامین مورد نیاز او بیشتر است. افراد در حال رشد معمولا نیاز به مقدار بیشتری ویتامین نسبت به سایر افراد دارند. هنگامی که شخصی کار عضلانی انجام می دهد، مقدار مورد نیاز ویتامین ها افزایش می یابد. در بیماری ها و تب نیز نیاز به ویتامین معمولا افزایش می یابد.
در هنگام بارداری و شیردادن نیز نیاز مادر به ویتامین D بسیار زیاد می شود و در کودکان در سن رشد نیز نیاز به ویتامین D بسیار زیاد است. تعدادی اختلالات متابولیک وجود دارند که در آنها خود ویتامین ها نمی توانند به طور مناسب مورد استفاده قرار گیرند. در این حالت نیاز به چند ویتامین زیاد می شود.
ویتامین ها به مقدار کمی در کلیه سلول ها ذخیره می شوند، اما بعضی از ویتامین ها به مقدار زیاد در کبد ذخیره می شوند. به عنوان مثال مقدار ویتامین A که در کبد ذخیره می شود ممکن است برای نگهداری شخص بدون مصرف هرگونه ویتامین A تا 10 ماه نیز کافی باشد و معمولا مقدار ویتامین D که در کبد ذخیره می شود برای شخص به مدت 2 تا 4 ماه بدون مصرف هرگونه مصرف ویتامین D کفایت می کند.
ذخیره بیشتر ویتامین های محلول در آب نسبتا مختصر است. این موضوع بویژه در مورد ویتامین های گروه B صدق می کند زیرا هنگامی که رژیم غذایی شخص فاقد ویتامین های گروه B باشد ، می توان علائم کمبود را در ظرف چند روز تشخیص داد. فقدان ویتامین C که یکی از ویتامین های محلول در آب است، می تواند پس از چند هفته موجب بروز علائم کمبود شود.

ویتامین ها را بر حسب قابلیت انحلال آنها به دو دسته تقسیم می نمایند:

خواص ویتامین ها:

ویتامین B1 (تیامین)

ویتامین B2 یا ریبوفلاوین

در شیر، جوانه گندم، نخود، عدس، تخم مرغ، مالت جو، جگر، مخمر آبجو، دل و قلوه و غیره یافت می شود. در رشد و نمو بدن خردسالان و جوانان مفید است و در متابولیسم قند ها و چربی ها موثر است و اثرات مفید در سلامت بدن و مخاط ها دارد. میزان احتیاج روزانه به این ویتامین حدودا 2 تا 3 میلی گرم می باشد.

ویتامین B6

این ویتامین از مخمرها، جگر، ماهی، دانه غلات و غیره استخراج شده است. ویتامین B6 نقش مهمی در متابولیسم مواد پروتئینیف سنتز اسید های چرب از پروتئین ها، ساختن گلبول قرمز و تغذیه سلول های پوست به عهده دارد. کمبود این ویتامین باعث کم خونی و ضایعات پوستی می گردد.
این ویتامین در مخمر آبجو، دانه گندم و برنج، ذرتف جو، جودوسر، جوانه گندم، آرد گندم، کلم، سیب زمینی، نخود سبز، لوبیای سبز، اسفناج، پرتقال، گلابی، موز ، جگر گوسفند و گوساله، ماهیچه گوسفند و گوساله و گاو، گوشت مرغ ، زرده تخم مرغ، شیرمادر و شیر گاو وجود دارد.

ویتامین b3 یا نیاسین

در اعضای مختلف گیاهان و جانوران معمولا به حالت ترکیب با آنزیم های مورد لزوم در متابولیسم گلوسیدها در بدن وجود دارد. در تیره ی گوجه فرنگی، کلم، شیر، جوانه گندم، مخمر آبجو و جگر یافت می شود.

ویتامین B12 یا کوبالامین

یکی از ترکیبات است که توسط میکروب های روده ای ساخته می شود ولی از آن راه قابل جذب نیست. این ویتامین در سبزی های تازه، مخمرها، بعضی از جلبک ها، جوانه گندم، مالت، برنج، ماهی، تخم مرغ، شیر و جگر حیوانات یافت می شود.

اسید فولیک
در قارچ، اسفناج، مخمرها، برگ های سبزی های تازه، مواد چربی، جگر حیوانات، جوانه غلات، مارچوبه، سیب زمینی و غیره یافت می شود. اسید فولیک در گروه ویتامین B قرار دارد و در افراد سالم به سهولت از راه مخاط ها جذب می شود.

بیوتین
بیوتین به مقدار کم در بافت های حیوانی و گیاهی مانند جگر، کلیه، لوزالمعده، شیر، تخم مرغ، مخمرها، بادام زمینی، قارچ، نخود، هویج، گوجه فرنگی و اسفناج وجود دارد. فقر این ویتامین ایجاد ناراحتی های پوستی، خشکی پوست و خستگی و غیره می کند.

ویتامین های گروه B در پوسته برنج

ویتامین های گروه B به مقدار فراوان در پوسته برنج ( سبوس) قرار دارند، ولی متاسفانه این بخش مفید در هنگام برنج کوبی و پاکسازی برنج دور ریخته می شود. مصرف مواد قندی خالص، جلوی جذب ویتامین های B که برای سلامتی بدن بسیار مهم هستند، را می گیرد.

ویتامین C یا اسید آسکوربیک

ویتامینی است که به فراوانی در بافت های گیاهی و حیوانی وجود دارد. ویتامین C با املاح آهن، جیوه، مس و عوامل اکسید کننده ناسازگاری دارد و باید در ظرف غیر فلزی نگهداری شود. این ویتامین برای سلامت و رشد و نمو تمام بافت های همبند لازم است.
یکی از مهم ترین اثرات کمبود ویتامین C عدم التیام زخم است. علت این امر ناتوانی سلول ها در تولید و رسوب رشته های کلاژن و مواد زمینه ی بین سلولی است. در نتیجه التیام زخم ها بجای چند روز که معمولا لازم است، ممکن چندین ماه طول بکشد. فقدان این ویتامین موجب قطع رشد استخوان ها می شود و استخوان ها در مقابل شکستگی حساس تر می شوند. میزان احتیاج روزانه به این ویتامین حدود 3 میلی گرم می باشد.
اکثر مواد غذایی خصوصا میوه ها و سبزیجات تازه دارای ویتامین C هستند. از جمله؛ انگور، نارنج، گریب فروت، توت فرنگی، لیمو ترش، اسفناج، کلم، سیب زمینی، جعفری، شلغم، رازیانه، فلفل، کلم برکسل، پرتقال، کرفس.

ویتامین P

ویتامین A

ویتامین است که در رشد و نمو بسیار موثر است و با فقدان یا کمبود آن نه تنها رشد و نمو دچار اختلال می شود، بلکه پوشش های مخاطی نیز حالت سخت و سفتی پیدا می کنند. امروزه خیلی ها ویتامین A را به عنوان " ویتامین پوست" مصرف می کنند.
این ویتامین منبع اصلی اش از گیاهان است که دارای عامل زرد کاروتن باشند. مانند هویج، کدو، نخود، اسفناج، کاهو، جوانه گندم و به مقدار کم در میوه جاتی مانند موز، زرد آلو و هلو. منبع دیگر این ویتامین در روغن جگر ماهی است که مخزن مهم این ویتامین می باشد. البته کره، خامه، مارگارین، زرده تخم مرغ، جگر، شیرو مغز گردو نیزدارای ویتامین A می باشند. میزان احتیاج روزانه انسان به ویتامین A در حدود سی واحد برای هر کیلو وزن بدن است.
زیادی مصرف ویتامین A ایجاد مسمومیت می کند. بدن به مقدار مشخصی از این ویتامین نیاز دارد؛ هیچگاه با مصرف خودسرانه این دارو باعث تجمع و افزایش آن در بدن نشویم زیرا مقدار اضافی آن به راحتی از بدن خارج نمی شود.
کمبود این ویتامین مشکلات بینایی مانند شب کوری یا کاهش دید و خستگی قرنیه را ایجاد می کند. افزایش مقدار آن در اثر مصرف خودسرانه قرص های ویتامین A اتفاق می افتدو با تجمع در کبد مشکلات پوستی و استخوانی ایجاد می کند.
استفاده بیش از حد ویتامین A چه به صورت خوراکی و چه به صورت موضعی خطرناک بوده و عوارضی به همراه دارد.

ویتامین D

ویتامین E

ویتامین F

ویتامین های گروه K

نتیجه گیری

ویتامین ها نقش بزرگی در تامین سلامتی بدن دارند. فقر و کمبود ویتامین ها ایجاد آویتامینوز می کند که با عوارض شدید همراه است. کمبود ویتامین در بدن را هیپوویتامینوز می نامند. برعکس مصرف زیاد ویتامین ها خصوصا ویتامین های محلوول در چربی نیزایجاد هیپروویتامینوز می کند که آن نیز با عوارض مختلف همراه است.
عوارض ناشی از فقر هر نوع ویتامین با انواع دیگر فرق می کند ولی بعضی از این عوارض ممکن است در چند نوع آنها مشترک باشد. مصرف روزانه یک داروی مولتی ویتامین ضرری برای شخص ندارد ولی مصرف سایر ویتامین ها عموما ضرورتی برای شخص ندارد مگر آنکه پزشک به خاطر مشکل خاصی آن را تجویز کرده باشد.

از شما سپاسگزاریم که تا انتهای این مقاله ما را همراهی کردید. سوالات و پیشنهادات خود را در قسمت “درخواست مشاوره یا دیدگاه ها” با ما در میان بگذارید. باعث خوشحالی است که در راستای ترویج طب سنتی ایرانی، مقالات را با دوستان خود به اشتراک بگذارید.

اطلاعات شما با موفقیت ثبت شد

مشاوره رایگان

جهت مشاوره رایگان شماره تلفن همراه خود را ثبت نمایید.