رعایت بهداشت دستگاه تنفس

ساختمان دستگاه تنفس

دستگاه تنفس در انسان از دو قسمت تشکیل شده است
۱. راه های هوایی که محل ورود و خروج هوا به شش ها هستند و شامل بینی، حلق، حنجره، نای، نایژه ها و نایژک ها می شوند.
۲. شش ها یا اعضای اصلی تنفس که عمل تبادل گازهای اکسیژن و انیدریدکربنیک بین هوا و خون را برعهده دارند.
هوا از بینی وارد دستگاه تنفس می شود و پس از عبور از حلق، حنجره و مجاری تنفسی تحتانی (نای، نایژه و نایژک)، به کیسه های هوایی می رسد و پس از مبادله اکسیژن و انیدرید کربنیک، مجددا از همان راه خارج می شود. .
تعداد شش ها دو عدد است که هرکدام در یک طرف قفسه سینه قرار دارند و به وسیله قلب و سایر اعضای بین دو شش و ستون مهره ها از یکدیگر جدا می شوند و به جز اتصالی که به وسیله رگها با قلب و به وسیله برونش ها با نای دارند، تقریبا در قفسه سینه آزاد هستند. قسمت بالای شش باریک تر است و «قله» نام دارد. قسمت پایین آن وسیع تر است و به دیافراگم تکیه دارد و آن را «قاعده شش» می نامند. دو لايه نازک به نام «پرده جنب»، قسمت خارجی شش ها و سطح داخلی قفسه سینه را می پوشاند. شش ها از بافت اسفنجی تشکیل یافته اند. اگر آنها را در آب قرار دهیم، روی آب قرار می گیرند و هنگام لمس کردن صداهای خاصی دارند که به علت وجود هوا در کیسه های هوایی است. شش ها هنگام تولد روی هم خوابیده هستند و با اولین تنفس باز و پر از هوا می شوند. تا ۳ هفتگی به رنگ صورتی هستند و به تدریج در افراد بالغ به علت استنشاق گرد و خاک و دود، به رنگ آبی مایل به خاکستری در می آیند.
ظرفیت ریه فرد طبیعی به طور متوسط در حدود ۶ لیتر است که بسته به نوع نفس کشیدن میزان تبادل هوا با محیط فرق می کند. انسان معمولا در هر نفس عادی در حدود نیم لیتر هوا به شش ها وارد می کند که به آن «هوای جاری» گفته می شود. از این مقدار، در حدود دو سوم به کیسه های هوایی می رسد و با خون مبادله می شود. یک سوم بقيه آن در مجاری تنفسی باقی می ماند. این هوای باقی مانده را «هوای مرده» می نامند.
هنگام نفس عمیق، می توان هوای جاری را تا چندین برابر افزایش داد. به کل هوایی که فرد پس از یک دم عمیق، طی یک بازدم عمیق و تا حد ممکن بیرون می دهد، «ظرفیت حیاتی» گفته می شود. ظرفیت حیاتی به طور متوسط در مرد به میزان 5 / 4 لیتر و در زن ۳ لیتر است. شش ها حتی پس از یک بازدم عمیق هم به حالت نیمه باز هستند. از این رو، همیشه مقداری هوا در شش ها باقی می ماند که به نام «هوای باقی مانده» موسوم است.

اهم اختلال ها و بیماریهای دستگاه تنفس

گرفتگی بینی، ترشح بینی، خونریزی بینی، اختلال بلع، اختلال صوتی، برونشیت (التهاب مخاطی برونش ها)، برونشکتازی (گشادشدن مزمن برونش ها و برونشیول ها همراه با ضایعه ساختمان های الاستیک و ماهیچه های دیواره آنها)، آسم برونشیک (حمله های گاه گاهی حاد، تنگی نفس همراه با خس خس، سرفه و دفع خلط مخاطی)، آتلکتازی(Atelectasis)(جمع شدن قسمتی از بافت ششی بر روی هم)، آمفیزم(Emphysema) ربه (اتساع بیش از اندازه ریه که با از بین رفتن دیواره حبابچه ای و به وجود آمدن فضاهای حبابچه ای بزرگتر همراه است و به کاهش سطح تنفسی و ظرفیت حیاتی منجر می شود)، انفارکتوس ریه (مرگ قسمتی از بافت ریه بر اثر انسداد عروق)، پنومونی (هر نوع عفونتی که حبابچه ها را مبتلا سازد)، و سل ریه (ابتلای ریه به میکروب سل). 

اهم مراقبت های بهداشتی دستگاه تنفس

۸. پرهیز از خوردن غذاها با تماس با مواد آلرژی زا از قبیل گل ها، گرده گیاهان، پشم، لوازم آرایش، سموم و حشره کش ها که در افراد حساس، موجب ناراحتی دستگاه تنفس به ویژه عود حملات تنگی نفس و آسم می شوند.
9. انجام ورزش های متناسب با سن، برای افزایش تبادلات ریوی و دفع سریع گاز کربنیک و سموم از بدن

10.سعی در تنفس از راه بینی به منظور جذب ذرات و گرد و غبار هوای ورودی به شش ها توسط موهای بینی.
۱۱. اجتناب از مصرف شیر و سایر فراورده های دامی غیر پاستوریزه و آلوده.
۱۲. تزریق بموقع واکسن ب.ث.ژ در کودکان، برای پیشگیری از بروز بیماری سل

اطلاعات شما با موفقیت ثبت شد

مشاوره رایگان

جهت مشاوره رایگان شماره تلفن همراه خود را ثبت نمایید.