جینسنگ
این گیاه در زمره گیاهان بومی مناطق شرقی آسیا و شمال آمریکا به شمار می آید و ریشه آن به عنوان دارویی اساطیری، بیش از هزاران سال است که در میان مردم کشورهای چین، کره، تایلند، ویتنام، منچوری و نیز در بین سرخپوستان آمریکایی مورد مصرف قرار می گیرد.
جینسینگ گیاهی نیرو بخش بوده و در حفظ سلامتی و هم آهنگی فعالیت های اساسی و حیاتی بدن نقش به سزایی دارد. این گیاه قرن هاست که به منظور بهبود عملکرد حافظه، کاهش استرس، درمان ناتوانی جنسی، سستی و سایر علایم ناشی از فرسودگی و افزایش سن و هم چنین برای افزایش طول عمر افراد مورد استفاده قرار می گیرد.
این گیاه در دوران گذشته از چنان ارزش والایی در شرق برخوردار بود که به عنوان مثال در چین تنها امپراطوران حق جمع آوری و نگهداری ریشه های آن را داشتند و در دوران های بعد نیز به عنوان جزیی جدایی ناپذیر از وعده غذایی پادشاهان و امپراطوران به منظور افزایش قوای جسمانی، ذهنی، و به عنوان اکسیر جوانی و شادابی جایگاه خود را همچنان حفظ نمود.
جینسینگ به عنوان یک عامل پیشگیری کننده و نیز کارا به منظور افزایش ظرفیت جسمانی و ذهنی و روانی مورد تأیید قرار گرفته و نقش به سزای آن به منظور کمک در بهبود عوارضی چون ضعف، ناتوانی، از دست دادن تمرکز در طول دوره نقاهت مورد توجه بوده است.
لازم به ذکر است که خواص آن برشمرده قطعاً در ریشه این گیاه وجود دارد و دلیل آن به وجود ترکیباتی خاص که از مهمترین آن می توان به دسته ای از ترکیبات به نام جین سینوساید اشاره کرد جینسینوسایدها اشاره کرد باز می گردد.
هر چه ریشه این گیاه مسن تر شود تجمع جینسینوسایدها نیز افزایش می یابد و بدین ترتیب با افزایش تدریجی سن گیاه خواص و درمانی و دارویی ریشه آن نیز افزایش می یابد. ریشه جینسینگ می تواند بیشتر از صدها سال زندگی کند. ولی به تدریج تغییراتی در ساختار آن حاصل می گردد.
ریشه این گیاه از چنان جایگاهی در میان بومیان چینی و در طب سنتی آن دوران بر خوردار بوده که اطبای کهن، از آن به عنوان جزیی لاینفک در همه نسخه های تجویزی خود استفاده می کردند و آن را در درمان هر نوع بیماری مفید می دانستند، این چنین بود که ریشه های آماده شده این گیاه (پس از طی مراحل تکمیلی) توسط خود بیمار به منظور بازیابی سلامت گذشته و از دست رفته و یا توسط افراد سالم برای دستیابی و بهره مندی از خواص بی نظیر و شگفت آور این گیاه جویده می شدند.
شواهد به دست آمده حاکی از آن است که این گیاه برای از میان بردن آثار ناشی از خستگی و ضعف قوای ذهنی و جسمی موارد استفاده فراوانی دارد و نیز برای درمان
بیمارانی که از دردهایی در ناحیه سینه شکایت دارند (بیماری های ریوی) نیز پیشنهاد می شود هم چنین این گیاه قادر به از بین بردن تومورها و افزایش طول عمر افراد است.مطلب قابل ذکر این که با وجود تمام آنچه در مورد خواص درمانی این گیاه گفته شد، این دارو عمدتأ نقش حفاظتی و پیشگیری کننده داشته و کمتر به عنوان علاج قطعی و سریع (فوری) در درمان بیماری ها به کار گرفته می شود و در صورت استفاده مرتب و نسبتا طولانی مدت قادر به افزایش قوای جسمانی و ذهنی، شادابی و طول عمر می گردد.
استفاده از جینسینگ به صورت مدرن از قرن ۱۹ همزمان با ارائه مقاله ای از جانب یک کشیش آغاز شد. او که به عنوان مبلغی مذهبی پا به سرزمین چین نهاده بود پس از آشنایی با فواید این گیاه اعجاب آور مقاله ای در مورد خواص درمانی آن با عنوان «شرحی درباره گیاهی تاتاری با عنوان جینسینگ» منتشر ساخت که نقش به سزایی در شناساندن این گیاه به مردمان دیگر کشورها ایفا کرد.
نام جینسینگ به طیف وسیع و نسبتا متمایزی از گونه هایی با ظاهری متفاوت و خواص درمانی نسبتا گوناگون که چگونگی پرورش و اقلیم زیست آنها نیز تا حدی با یکدیگر فرق می کند، برمی گردد. حال در این جا برای آن که در یابیم کدام یک از این گیاهان را می توان به عنوان جینسینگ حقیقی بر شمرد به ذکر پاره ای از خواص تعدادی از معروف ترین انواع این گیاهان می پردازیم.
انواع جینسینگ
جینسینگ آسیایی:
معمولا با نام جینسینگ چینی یا کره ای معروف است.این جینسینگ به عنوان نمونه حقیقی جینسینگ با دارا بودن بیشترین خواص دارویی معرفی شده است. جالب است بدانیم که نام این جنس به معنای علاج کننده عام یا شفای همه بیماری ها می باشد. خود این نام به تنهایی در بر گیرنده بسیاری از توضیحات در مورد خواص فراوان و شگفت آور این گیاه است. در واقع هیچ گیاهی را نمی توان یافت که تا بدین حد به نامش نزدیک شده باشد. این نوع از جینسینگ مرغوب ترین و بهترین نوع جینسینگ محسوب شده و کشت آن به صورت سنتی در کره صورت می گیرد. این گیاه به علت خواص و توان درمانی بالایی که دارد بسیار مورد توجه است و علاوه بر کره در کشورهای دیگری از جمله چین، ژاپن، و بسیاری دیگر از کشورهای آسیایی قابل پرورش و کشت می باشد. مطلب دیگر این که ریشه این گیاه با نام جین، چن در میان بومیان چینی معروف است که این واژه به معنای آدم نما (شبیه آدم) بوده و وجه تسمیه آن به علت شباهت خاص شکل ظاهری ریشه این گیاه با هیبت یک انسان است .
جینسینگ آمریکایی:
این گیاه نسبت به مشابه چینی خود کوچک تر است و در بخش های شمالی آمریکا رشد می کند. . جینسینگ آمریکایی توسط سرخپوستان (مردمان بومی آن مناطق) به منظور درمان بسیاری از بیماری ها مورد استفاده قرار می گیرد.
این گیاه دارای لعاب شیرهای مشابه شیره گیاه شیرین بیان است که علاوه بر مواد شیرین موجود در آن برخی موقع با مقادیری مواد تلخ و نیز انواعی از ترکیبات معطر همراه می باشد.
این شیره می تواند بوی ملایمی داشته باشد یا اصلا بویی نداشته باشد. موضوع قابل ذکر دیگر در مورد و گیاه آن است که این گیاه با استقبال بسیار خوبی در آسیا مواجه شده به طوری که امروزه بیش از ۸۵ درصد جینسینگ کشت داده شده در آمریکا به بازارهای آسیایی صادر می شوند. جالب است بدانید که هر بوته از این ریشه ها در سال ۱۷۴۸ به ازای یک دلار در آمریکا و ۵ دلار در چین به فروش می رسید، که این خود بیان کننده ارزش بسیار زیادی است که بازرگانان چینی برای این گیاه قایل می شدند. اخیر کشت این گیاه به صورت انبوه در کانادا نیز رواج یافته است.
جینسینگ ژاپنی:
این نوع جینسینگ از نظر محتویات فعال مشابه جینسینگ چینی بوده ولی با میزانی بسیار کمتر.
جینسینگ سیبری:
این نوع جینسینگ را نمی توان در رده جینسینگ حقیقی به حساب آورد. این نوع از جینسینگ به عنوان جینسینگ ارزان قیمت و با کیفیت دارویی پایین به فروش می رسد.
سَنچی جینسینگ
این نوع جینسینگ، کاذب نیز خوانده می شود و همان جینسینگ چینی است که از نظر قدرت عمل فواید دارویی و درمانی و از نظر موارد استفاده متفاوت است. از جمله موارد درمانی که از این گیاه استفاده می شود، می توان به متوقف کردن خون ریزی و تسکین درد اشاره کرد.
جینسینگ هیمالیایی
خواص درمانی و دارویی این نوع جینسینگ در مقایسه با جینسینگ چینی بسیار کمتر بوده و هیمالیایی ها از آن در درمان کم اشتهایی و موارد سوءهاضمه بهره می گیرند.
دارف جینسینگ:
از انواع نادر جینسینگ آمریکایی به شمار می آید و سرخپوستان آمریکایی معمولا از آن در درمان سردرد، سرفه، سوءهاضمه و بهره می گیرند.
خواص جینسینگ
جینسینگ دارای ترکیباتی مشابه هورمون ها و پایین آورنده های کلسترول خون است. ریشه این گیاه می تواند موجب اتساع عروق گشته و خواصی چون ضد افسردگی و ضد اضطراب را به دنبال داشته باشد.
عصاره جینسینگ و جینسینوسایدهای موجود در آن موجب افزایش قدرت حافظه و یادگیری شده و نیروی جسمانی را بالا می برد. مصرف این گیاه، باعث مقاومت در برابر بیماری ها و عفونت ها شده و افزایش متابولیسم و کاهش تری گلیسریدها را در صورت بالا بودن LDL خون به دنبال دارد.
ترکیبات استروئیدی موجود در جینسینگ شباهت زیادی با استروئیدهای آنابولیک طبیعی بدن داشته و از این رو مصرف این گیاه را برای قهرمانان و ورزشکاران (بدنسازی) ایده آل می سازد. بهتر است مصرف این گیاه در طول دوران بارداری متوقف شود. اخیر کشف شده است که ژرمانیوم موجود در ریشه جینسینگ دارای اثرات قوی دی هیدروژنی است و از این رو برای فعالیت های اصلی بدن و ارگان های آن مثل کبد، مفید می باشد.
از دیگر خواص آن می توان به موارد زیر اشاره کرد.
- افزایش توان ذهنی
- افزایش قدرت جسمانی
- بهبود فعالیت حافظه
- افزایش شادابی و نشاط
- افزایش قدرت تحمل و پایداری
- از بین بردن استرس
- مقابله با پیری و عوارض آن
- تقویت سیستم ایمنی بدن
- تنظیم سوخت و ساز (متابولیسم بدن)
- جلوگیری از سردرد
- بهبود بی خوابی و بد خوابی
- کاهش عوارض یائسگی
- برطرف ساختن یا بهبود مشکلات جنسی
- رفع خستگی، ضعف و بی حالی
- افزایش قدرت سیستم قلبی و عروقی
- تنظیم فشار خون (کاهش دهنده فشار خون در صورت بالا بودن آن و افزایش دهنده فشار خون در صورت پایین بودن آن)
- تنظیم سطح قند خون بدن
- مقابله با افسردگی
- تقویت کننده قوای عمومی بدن و به ویژه تقویت کننده توانایی جنسی مردان
- کاهش میزان و شدت سرماخوردگی در فصل زمستان
تفاوت جینسینگ قرمز و سفید
در هنگام برداشت جینسینگ به طور طبیعی سفید رنگ بوده و بر اساس اعمال روش های بعدی که در طی آن جینسینگ خشک می شود، رنگ بعدی آن حاصل می گردد.
در دوران باستان جینسینگ قرمز به جینسینگی اطلاق می شد که پس از عملیات خشک شدن در برابر نور آفتاب به دست می آمد. ولی در دوران مدرن جینسینگ قرمز معمولا طی پروسه بخار دادن که تأثیر مشابه ای را بر روی رنگ آن می گذارد حاصل می شود. به نظر می آید که تفاوت چندانی میان ریشه بخار داده شده جینسینگ (جینسینگ قرمز) با ریشه معمولی هان (جینسینگ سفید) در خواص، وجود نداشته باشد.
اطلاعات شما با موفقیت ثبت شد
تهیه چای جینسینگ
برای تهیه چای جینسینگ، مقداری آب را بجوشانید و ترحیجا این کار را در ظروف غیر فلزی مانند قوری لعابی یا چینی یا پیرکس انجام دهید. مقداری از ریشه خشک شده جینسینگ (حدود1 تا 3 گرم) رابه آب جوش اضافه کنید.سپس شعله را کم کنید و اجازه دهیدتا مدت 20تا30 دقیقه بجوشد. در صورت تمایل می توانید بیشتر از این مدت آنرا بجوشانید تا جایی که آب به نصف مقدار اولیه اش برسد.حال صبر کنید تا کمی سرد شود و دمای آن به دمای اتاق برسد.بهتر است روزانه 1یا 2فنجان از این چای بنوشید. قوری بماند.ریشه گیاه جینسینگ را می توانید به صورت قطعه قطعه هم استفاده کرد.توجه کنید که ریشه ها در هنگام تهیه چای آن و نیز تا پایان مرحله خنک شدن، باید در داخل قوری بماند.دم کردن ریشه کمک می کند تا نرم و قابل استفاده شود. علاوه بر این می توان با قرار دادن تعدادی از ریشه ها در ماکرویو آن ها را نرم و قابل برش کرد.مصرف 1تا2گرم پودر جینسینگ خالص و مرغوب در روز توصیه شده است.
طریقه مصرف جینسینگ
ریشه خشک شده این گیاه سال هاست که مورد استفاده خوراکی افراد قرار می گیرد. این ریشه خشک شده می تواند به تنهایی به صورت دم کده یا جوشانده یا به عنوان بخشی از یک نوشیدنی دم شده گیاهی همراه با سایر گیاهان و یا حتی به صورت افزودنی به سوپ یا به شکل قرص مورد مصرف قرار بگیرد. اما رایج ترین شکل استفاده از آن، به صورت دم کرده و چای یا به صورت عصاره (شیره) می باشد.
همچنین ریشه خشک شده این گیاه می تواند به تنهایی یا همراه با سایر مواد غذایی چون عسل، مورد استفاده قرار گیرد. پودر ریشه این گیاه را می توان به سایر غذاها اضافه کرده یا به صورت کپسول هایی در آورد و در طول روز مورد استفاده قرار گیرد.
جینسینگ، گیاهی برای تقویت حافظه و تمرکز
گیاه جینسینگ سلامت مغز را بالا می برد.
این گیاه روی فعالیت سلول های مغزی تأثیر می گذارد و حافظه را تقویت می کند.
روش مصرف: هر روز ناشتا و به مدت ۴۵ روز، روزی یک عدد کپسول ۳۰۰ میلی گرمی جینسینگ می تواند قدرت درک را بالا ببرد و حافظه را تقویت کند.
جینسینگ و تقویت قوای جنسی
جینسینگ خواصی دارد که با تحلیل قوای جنسی مقابله می کند. حتی نتایج برخی پژوهش ها نشان می دهند که این گیاه می تواند ناتوانی جنسی را نیز درمان کند.
محققان کره ای پژوهشی روی ۴۵ مردی که دچار مشکلات نعوظ بودند انجام دادند. نتایج پژوهش نشان داد که گیاه جینسینگ قدرت نعوظ مردها و لذت جنسی آن ها را بالا می برد.
روش مصرف: روزانه ۱ گرم ریشه خشک جینسنگ در سوپ یا غاهای دیگر.مدت زمان این دوره درمانی نباید بیش از 3 ماه باشد.
گیاه جینسینگ به بدن کمک می کند تا با اثرات استرس فیزیولوژیکی یا روحی مقابله کند. در واقع این گیاه می تواند باعث آرامش سیستم عصبی شود.
جینسینگ، درمانی برای پوست های خشک
پوست های خشک بیشتر قربانی چین و چروک، لک و پیری زودرس می شوند. به عقیده متخصصان طب گیاهی، جینسینگ تأثیر خوبی در رفع خشکی پوست دارد.
روش مصرف: هر روز ۱ عدد کپسول حاوی ۱۵ میلی گرم پودر عصاره خشک جینسینگ، ۱۵ میلی گرم پودر عصاره خشک جینکو و ۱۵ میلی گرم پودر عصاره خشک گیاه بومادران. مصرف این کپسول نباید بیش از ۳ ماه طول بکشد.
جینسینگ درمانی برای خستگی
از زمان های دور در طب سنتی برای مقابله با ضعف بدن و خستگی از گیاه جینسینگ استفاده کرده اند. این گیاه انرژی را بالا می برد و قدرت فیزیکی بدن را افزایش می دهد.
روش مصرف: روزانه دو عدد کپسول ۲۵ تا ۵۰ میلی گرمی پودر عصاره خشک (صبح) و دو عدد کپسول (ظهر) با یک لیوان بزرگ آب مصرف شود.
جینسینگ و تقویت سیستم ایمنی بدن
جینسینگ باعث تقویت سیستم ایمنی بدن می شود. بر اساس نتایج یک پژوهش ایتالیایی این گیاه همچنین می تواند باعث افزایش تأثیر واکسن آنفلوآنزا شود.
روش مصرف: برای تقویت سیستم دفاعی بدنتان ۳قاشق چای خوری ریشه خرد شده جینسینگ را در یک لیتر آب سرد بریزید و با شعله ملایم بجوشانید. سپس شعله را خاموش کنید و اجازه دهید به مدت 15 تا 30 دقیقه دم بکشد. جوشانده را از صافی
رد کنید. صبح و ظهر بعد از غذا یک فنجان از این درمانی را حداکثر ۳ ماه ادامه دهید.
جینسینگ برای مقابله با ریزش موها
جینسینگ با کمبودها و نتایج آن مقابله می کند. ریزش مو نتیجه کمبودهایی در بدن است. برای همین این گیاه با ریزش مو نیز مقابله می کند.
روش مصرف:یک قطره عصاره روغنی جینسینگ، ۱ قطره عصاره روغنی گیاه رازک، ۱ قطره روغن سویا و1 قطره روغن ذرت را به شامپویتان اضافه کرده و موهایتان را با آن شامپو بزنید. اجازه دهید این شامپو به مدت ۱۵ دقیقه روی موهایتان بماند و سپس شست وشو دهید. مدت زمان این دوره درمانی ۳ ماه است.
جینسینگ ضد استرس است
گیاه جینسینگ به بدن کمک می کند تا با اثرات استرس فیزیولوژیکی یا روحی مقابله کند. در واقع این گیاه می تواند باعث آرامش سیستم عصبی شود.
روش مصرف:هر روز صبح دو کپسول ۲۵ تا ۵۰ میلی گرمی عصاره خشک جینسینگ و دو کپسول ظهر با یک لیوان بزرگ آب میل شود. این دوره درمانی نباید بیش از ۳ ماه طول بکشد.
عوارض جانبی جینسینگ
اگرچه جینسینگ عموما بی خطر است، اما عوارض جانبی هم دارد. سردرد، بی قراری، مشکلات خواب، بی نظمی در ضربان قلب، تحریک پذیری، تنگی نفس، اسهال، استفراغ و خون دماغ از عوارض جانبی آن است.
مراقب باشید این گیاه نقش درمانی ندارد، پس وقتی افراد به برخی بیماری ها مبتلا هستند، مخصوصا اگر دارو می خورند، باید از مصرف مقدار زیاد یا طولانی مدت جینسینگ پرهیز کنند، مانند:
- مبتلایان به فشار خون بالا
- بیماران قلبی
- مبتلایان به اندومتریوز
- افراد مبتلا به شیزوفرنی
- افراد مبتلا به دیابت (باید مراقب افت قند خون باشند)
- افراد مبتلا به بی خوابی
- زنان باردار و شیرده (جینسینگ شبیه هورمون استروژن عمل می کند).
- کسانی که آسپیرین، وارفارین و داروهای کاهش دهنده فشار خون مصرف می کنند، نباید جینسینگ مصرف کنند.
- همچنین باید از مصرف سایر مواد محرک مانند چای، قهوه و نوشابه های کولادار همراه با جینسینگ خودداری نمود.
- مصرف جینسینگ برای کودکان و نوجوانان نیز توصیه نمی شود.