خواص درمانی و دارویی بادرنجبویهLemon balm

خواص بادرنجبویه،عطار ایرانی

بادرنجبویه (بادرنگبویه)Lemon balm نام علمی Melissa officinalis

بادرنجبویه که به نام بادرنجبویه و فرنج مشک نیز نامیده می شود از زمان های قدیم برای درمان بیماری های مختلف به کار می رفته است. ابن سينا طبيب مشهور ایرانی از آن برای تقویت قلب استفاده می کرده است.
این گیاه به دلیل بوی مطبوعی که دارد مورد توجه زنبور عسل بوده و حتی در بعضی از کتب قدیمی از آن به عنوان گیاه زنبور نیز نام برده شده است.
بادرنجبویه متعلق به خانواده نعناع می باشد و به حالت خودرو در قسمتهای جنوبی و مرکزی اروپا و جنوب غربی آسیا و ایران می روید.
گیاهی است چندساله که ارتفاع آن به حدود ۸۰ سانتیمتر می رسد. برگ های آن سبز تیره، متقابل، بیضوی و دندانه دار مانند برگ نعناع ولی بزرگتر از آن و به درازای ۸ و عرض ۴ سانتیمتر می باشد. گل های آن سفیدرنگ یا گلی است که در اوائل تابستان ظاهر می شود. میوه بادرنجبویه چهار فندقه و قهوه ای رنگ است. این گیاه در سایه ها، کنار دیوارهای قدیمی، در تاکستان ها، کنار جاده ها و حاشیه باغ ها به طور خودرو می روید.قسمت مورد استفاده این گیاه برگ و سرشاخه های جوان آن است.

خواص بادرنجبویه،عطار ایرانی

ترکیبات ساختاری بادرنجبویه

برگ بادرنجبویه دارای اسانس خوشبوئی است که به نام اسانس ملیس Melise معروف می باشد.
این اسانس شامل مواد زیر است:
جرانيال Geranial، نرال Neral، سیترونلال Citronellal، لینالول Linalool جرانيول Geraniol، استات جرانیل Geranit acetate و متیل سیترونلات Methyl citronellate
مواد دیگری که در این گیاه وجود دارد عبارتند از فلاوونوئید Flavonoid، اسید رزماریانیک Rosmarianic acid تری تریین Teriterpene

خواص بادرنجبویه،atarirani

نحوه مصرف بادرنجبویه

۱) دم کرده: ۳۰ گرم از گیاه خشک را در یک لیتر آب جوش ریخته و بگذارید به مدت ۵ دقیقه دم بکشد سپس آن را صاف کنید. مقدار مصرف آن یک فنجان سه بار در روز است.
۲) شراب بادرنجبويه: مقدار ۱۰۰ گرم برگ خشک شده این گیاه را در یک لیتر شراب ریخته و بگذارید به مدت دو هفته بماند هر روزه آن را تکان دهید. پس از این مدت آن را صاف کنید. مقدار مصرف این شراب یک قاشق سوپخوری سه بار در روز است.
۳) جوشانده: ۴۰ گرم گیاه خشک را در یک لیتر آب جوش ریخته و بگذارید به مدت یک ربع ساعت به آرامی بجوشد سپس آن را صاف کنید. مقدار مصرف آن یک فنجان سه بار در روز است.
۴) ضماد: برگ های تازه بادرنجبویه را له کرده و برای التیام زخم ها روی آنها بگذارید. این ضماد برای دررفتگی، مارگزیدگی و نیش زنبور مفید است.
۵) اسانس بادرنجبويه: این اسانس که به نام Melissa essential oil معروف است را می توانید از فروشگاه های Health food خریداری کنید. و مخلوط بادرنگ بويه: مقدار ۸۰ گرم از برگ خشک این گیاه را با پوست یک لیموترش و پنج گرم سنبل ختائی (Angelica) را در یک لیتر الکل ۵۰ درجه ریخته و مدت دو هفته در جای تاریکی قرار دهید. و هر روزه آن را بهم بزنید پس از این مدت آن را صاف کرده و مقدار ۲۰ گرم گشنیز (Dilrweed) و ده گرم جوز بویا (Nutmeg) و سه گرم میخک (Clove) به آن اضافه کنید و بگذارید به مدت دو روز بماند؛ سپس آن را صاف کرده و در ظرف بهرنگ در جای تاریک نگهداری کنید.

6) آب بادرنگ بويه: Melisa water که به نام آب ملیس نیز معروف است می توان از فروشگاه های Health food خریداری کرد.
مقدار مصرف آن یک قاشق چایخوری در آب است. برای رفع سنکوپ و احساس چنگ زدگی در معده مقدار ۲۰ قطره از آن را با عسل مخلوط کرده و یا روی قند بچکانید و در دهان بیمار بگذارید.
7)فرمول دیگر: ۳۰ گرم بادرنجبویه را با ده گرم جوز بویا (Nutmeg)، ده گرم گشنیز و ده گرم دارچین را در یک لیتر شراب سفید ریخته و بگذارید به مدت یک هفته بماند سپس آن را صاف کرده و در ظرفی تیره و دور از نور نگهداری کنید. مقدار مصرف آن یک قاشق سوپخوری سه بار در روز است.

خواص بادرنجبویه،عطار ایرانی

خواص بادرنجبویه

از نظر طب قدیم ایران «گرم و خشک» است.
۱- بادرنجبویه تقویت کننده قلب است.
۲- بادرنجبویه تپش قلب و اضطراب را از بین می برد.
۳- بدن را تقویت می کند.
۴- بادرنجبویه سردردهای عصبی را درمان می کند.
۵- بادرنجبویه برای تقویت حافظه مفید است.
۶- «افسردگی» و غمگینی را درمان می کند.
۷-تشنج را برطرف می کند.
۸- بادرنجبویه برای رفع «بی خوابی» مفید است.
۹- داروی موثری برای معالجه میگرن است.
۱۰- بادرنجبویه ورم روده و معده را برطرف می سازد.
۱۱۔ بادرنجبویه عادت ماهیانه را منظم می سازد.
۱۲- بادرنجبویه هضم غذا را تسریع می کند.
۱۳- بادرنجبویه عرق آور است.
۱۴- بادرنجبویه اختلالات و بیماری های «دستگاه هاضمه» را برطرف می کند.
۱۵- برای رفع صدا در «گوش» و زنگ زدن گوش مفید است.
۱۶- کم خونی دختران را برطرف می کند.
۱۷- داروی موثری برای رفع تنگی نفس و آسم است.

خواص بادرنجبویه،atarirani

۱۸- بادرنجبویه بیماری های «دستگاه تنفسی» را برطرف می سازد.
۱۹- گوش درد و «دندان درد» را رفع می کند.
۲۰- بادرنجبویه در برطرف کردن هیستری و مالیخولیا مؤثر است.
۲۱- دل بهم خوردگی و استفراغ را در دوران بارداری برطرف می کند.
۲۲- بادرنجبویه سرفه های سخت را رفع می کند.
۲۳- برای برطرف کردن تندخوئی و بداخلاقی و عصبانیت دختران جوان به آنها دم کرده بادرنجبویه بدهید.
۲۴- برای رفع سوزش گزیدگی زنبور، برگ تازه آن را له کرده و در محل نیش زدگی بگذارید.
۲۵-گاز معده و روده را برطرف می کند.
۲۶- دردهای دوران عادت ماهیانه و قبل از آن را رفع می کند.
۲۷- اخلاط را از ریه خارج می کند.
۲۸- برای معالجه «تبخال»، برگ های آن را له کرده و در محل بگذارید.
۲۹- بادرنجبویه دستگاه عصبی را تقویت می کند.
۳۰- میکرب کش است.
۳۱- چون رگ ها را باز می کند بنابراین فشار خون را پائین می آورد.
۳۲- بادرنجبویه عادت ماهیانه را باز می کند.
۳۳- برای «خوشبو کردن دهان» برگ های آن را در دهان گذاشته و بجوید.
۳۴- برای محکم کردن «لثه ها و دندان ها» دم کرده آن را در دهان مضمضمه کنید.
۳۵۔ بادرنجبویه تب را پائین می آورد.
۳۶- برای التیام زخم ها، له شده برگ آن را روی این قسمت ها قرار دهید.
۳۷- بادرنجبویه برای رفع «سرماخوردگی» و آنفلوآنزا مفید است.
۳۸- برای جوان کردن پوست صورت، برگ های آن را در آب ریخته و بخور دهید و یا پنبه ای را با دم کرده آن آغشته کرده و روی پوست صورت بکشید.
۳۹- برای خوشبو کردن لباسها مقداری از دم کرده بادرنجبویه را در آب ریخته و لباس ها را با آن آبکشی کنید.
۴۰- اگر «موهای شما چرب» است بعد از اینکه آن را با شامپو شستشو کردید با دم کرده بادرنجبویه نیز موهای خود را بشوئید.

خواص بادرنجبویه،Atarirani

مضرات بادرنجببویه

استفاده از بادرنجبویه به اندازه معین و تجویز شده ضرری ندارد ولی اگر بیش از حد مصرف شود ممکن است باعث عوارضی مانند احساس خستگی، بی حسی، خواب و پائین آمدن فشار خون شود. اشخاص گرم مزاج نیز در صورت استفاده از آن باید آن را با سکنجبین با گل بنفشه بخورند.